امام علی (ع): كسى كه دانشى را زنده كند هرگز نميرد.
شوشان - محمدرضا چمن نژادیان - فعال فرهنگی و مدنی :
در آستانه ی ۲۸ مرداد سالروز کودتای ننگین علیه دولت قانونی و دکتر مصدق مصلح میهن دوست قرار داریم. در انجام آن کودتا عوامل وابسته ی وطن فروشان، محافظه کاران خود فروش، آمریکا و انگلیس نقش اساسی را داشتند. تا شاه متواری که به ایتالیا سپس برای کشاورزی به آمریکا پناهنده شود، را به اتفاق زاهدی عامل سرکوب و کشتار توده ای ها و معزول توسط مرحوم مصدق را به قدرت باز گردانند.
نیکلا گرجستانی از مقامات ارشد سابق بانک جهانی است، با بیش از چهار دهه تجربه عمران و توسعه اقتصادی در کشورهایی که در حال تغییر و تحول و گذار هستند، می باشد. وی متولد ایران و از تبار گرجی است و در امریکا سکونت دارد. ایشان با دسترسی به اسناد و مدارک مهم بانک جهانی به میراث مصدق و پاسخ به نقدها علیه مصدق پرداخته است. او مصدق را چنین تعریف کرده است؛
دکتر محمد مصدق زاده قرن نوزدهم بود، در قرن بیستم زیست و دیدگاههای او در قرن بیستویکم متداول شد. او یکی از میهندوستترین، بااخلاقترین و پاکدستترین رهبران ایران در طول تاریخ دو قرن گذشته بود. مصدق فرزند خلف ایراندوست و رجل سیاسی ضد استعمار عصر روشنگری بود، با تأکید بر خلف و ایراندوست میگوید، سامانه ارزشهای مورد احترام مصدق سازگار با ترکیبی از ارزشهای منطبق با مدرنیته و سنتهای بومی بود. مصدق برخلاف بسیاری از هم دورههای خود که دچار غربزدگی بودند یا یک نوع نوگرایی وانمودین را دنبال میکردند، مدرنیته را درست درک کرده بود و بر دگرگونی طرز فکر و ارزشهای اجتماعی تأکید و اتکا میکرد. مصدق بر این باور بود که ایران فقط از راه دموکراسی و عدالت اجتماعی قابل اصلاح و اداره است. رویکرد او به اصلاحات مردممحور بود. مصدق میگفت: اگر میخواهید کشور را اصلاح کنید، باید جامعه وارد جریان اصلاحات شود. بهجای اینکه بگوییم اصلاحات را انجام میدهم و اگر دوست نداشتی دستگیرت میکنم. بهطور خلاصه، کمال مطلوب مصدق یک سوسیال دموکراسی ایرانی بود. آرمانهای اصلی مصدق؛ یعنی حاکمیت ملی، آزادی، حکومت قانون، عدالت اجتماعی وتوانمندسازی شهروندان تاریخ مصرف ندارند.
نیکلای گرجستانی می نویسد، درواقع، به نظر من، اندیشه سیاسی مصدق حاصل یک بافت ترکیبی است که رؤیاهای انقلابیون مشروطه ایران در اوایل قرن بیستم را با آرزوهای ایرانیان برای آزادی و حاکمیت قانون در قرن بیستویکم پیوند میدهد. امروزه وقتی تاریخ و خاطرات نویسندگان پیرامون نهضت ملی شدن نفت و نگرش اصلاحی مصدق مطالعه می شود. تنها بهانه ی اساسی بیگانگان و وطن فروشان در ظل استبداد برای کودتای ننگین ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ علیه مصدق تهدید امنیت جهانی قلمداد می گردد. بهمین بهانه انگلیس شکایت علیه ملت و دولت ایران به دادگاه لاهه برد. همان بهانه ای که در عصر انقلاب اسلامی ایرانیان تاکنونی دنیای سلطه و بیگانه پرستان به همراه مرتجعین منطقه ای نظام اسلامی و ملت ایران را تحت انواع فشار و جنگ قرار داده است. ۴۷ سال است که برای شکستن اراده ی ملت مقاوم، دلیر ایران و نظام نوپای اسلامی توطئه می کنند. طرحهایی مانند تجزیه ایران ، کودتا، ترور، جنگ تحمیلی ۸ ساله، تحریم های فلج کننده ی غربی و بین المللی ، ممانعت از داشتن مشروع غنی سازی و انرژی هسته ای را با بکارگیری ابزارهای سازمانهای بین المللی و به اتهام واهی تهدید علیه امنیت جهانی عملیاتی نمودند. مصداق بارز تمامی اقدامات ترکیبی به قصد سرنگونی نظام اسلامی و تجزیه ی ایران جنگ تحمیلی ۱۲ روزه صهیونیست جهانی است. که در حین مذاکرات ایران و آمریکا با ترور فرماندهان دلیر، سربازان جان نثار شرافت ساز برای تاریخ بشریت و دانشمندان هسته ای به ایران اسلامی تجاوز شد. ولی در آستانه ی سالروز ۲۸ مرداد و شرایط آتش بس غیر رسمی تا حدودی در حال جنگ تحمیلی دوم باید دانست. مقاومت ایرانیان در برابر سلطه و زیاده خواهی بیگانگان با وجود خیانت خائنین و وطن فروشان بی نظیر و ممتاز می باشد. اولی در ملی شدن نفت توسط مصدق و محکومیت استعمار پیر انگلیس بود.دومی با انسجام ملی در پشتیبانی از تمامیت ارضی، نیروهای مسلح مقتدر و هدایت مقام معظم رهبری در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه بود. که رژیم صهیونیستی کودک کُش، با همراهی غربیان به سرکردگی آمریکا و مرتجعین منطقه با همکاری وطن فروشان علیه ملت ایران آغاز شد. هر جند جنگ ۱۲ روزه عامل سرافرازی با بیان حقایق در افکار عمومی جهانی و رنسانس نوین بین المللی تمدن ایرانیان شده است.
متأسفانه پیش از آنکه دکتر مصدق بتواند برنامههایش را برای کشور بهطور کامل محقق کند، در روز ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ با کودتایی که سیآیاِی و امآیسیکس هدایت کردند برکنار شد. مصدق هنگامی که در مسند قدرت بود، با مقاومت شدیدی در برابر اصلاحات تحولآفرینش روبهرو شد. در داخل کشور از سوی ائتلاف طرفداران غرب و عناصر محافظهکاری که در برابر اکثر اصلاحات مقاومت میکردند. و از سوی حزب توده که از رویکردهای انقلابی و کمونیستی حمایت میکرد، تحت فشار قرار گرفته بود. سرنگونی دولت مصدق اولین تغییر رژیم توسط ایالات متحده و بریتانیا از زمان جنگ جهانی دوم بود.
برخی از مهمترین اصلاحاتی که در دوران نخستوزیری مصدق بهطور موفق در حوزه اجتماعی اجرا شد از این قرارند:
۱-توانمند سازی دهقانان ( شراکت کشاورزانی که بر روی زمین هایی به عنوان رعیت فئودالها یا ملاکین به بیگاری گرفته می شدند)
۲- ارتقاء مشارکت شهروندان در سرنوشت و انجام اصلاحات توسط آحاد جامعه بجای اصلاحات دستوری. قوانینی را مصدق برای انتخابات از پایین به بالا اجرایی کرد.
۳-بیمه تامین اجتماعی کارگران که باز برخورداری کارگران وخانواده ها از حمایت اجتماعی در برابر بیماری، بارداری ، ناتوانی جسمانی، بازنشستگی و...
۴- اقتصاد بدون نفت
۵- ملی شدن صنعت نفت ایران